Deze casus is onderdeel van de reeks dialoogsessies die de Aanpak Begeleidingsethiek (ABE) organiseert, in samenwerking met ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) over vier belangrijke thema’s: immersieve technologie, algoritmen in het openbaar bestuur, neurotechnologie en generatieve AI in overheidsprocessen.

Het programma Future Borders van de Koninklijke Marechaussee (KMar) heeft twee doelstellingen: (1) het implementeren van de Europese verordeningen uit het zogeheten Smart Borders-pakket en (2) het realiseren van een vernieuwd grensconcept. Het vernieuwde grensconcept van de tweede doelstelling wordt vormgegeven door het project ‘Informatiegestuurd Optreden aan de grens’ (‘IGO aan de grens’). ‘IGO aan de Grens’ ontwerpt en realiseert het toekomstbeeld en de werkwijze waarop de KMar na de implementatie van de Europese verordeningen wil gaan werken.

Het huidige grensproces is rule based: er wordt onderscheid gemaakt tussen EU-burgers of gelijkgestelden en niet-EU-reizigers op basis van nationaliteit. Sommige niet-EU-reizigers zijn verplicht een visum aan te vragen, andere nationaliteiten zijn daarvan vrijgesteld. Momenteel kunnen alleen EU-onderdanen door middel van biometrie door de Self Service Paspoort Controle. Informatie wordt aan de grens door de grenswacht uitgevraagd bij de reiziger. Het is de bedoeling dat in de toekomst vooraf al informatie kan worden gebruikt, onder andere op basis van large scale informatiesystemen vanuit de EU. Dit houdt een meer informatiegestuurd optreden in en moet onder andere leiden tot meer efficiëntie in de doorstroom, meer gemak voor reizigers en effectievere controles.  

Tijdens de sessie Begeleidingsethiek over IGO aan de grens werden, op basis van de gezamenlijk benoemde mogelijke effecten, de waarden betrouwbaarheid, effectiviteit en rechtvaardigheid als belangrijkste geïdentificeerd. Vanuit deze waarden zijn handelingsopties geformuleerd binnen de drie thema’s: mens, techniek en omgeving. Een van de handelingsopties die naar voren kwam is de behoefte aan het stellen van duidelijke ethische en juridische kaders aan de techniek. 

Deze sessie heeft geen openbaar verslag in verband met veiligheidsredenen.

Artikelen uit de nieuwsbrief ‘Waardengedreven Dialogen – Algoritmen in het openbaar bestuur’:
1. Nieuwsbrief Waardengedreven Digitaliseren – Algoritmen in het Openbaar Bestuur – ‘Ethiek als begeleider van innovatie’
2. Interview: Hoogleraar Bram Klievink ‘Vooral blijven leren en experimenteren’
3. Interview: ‘Hulp bij armoedebestrijding met PET’
4. Video: ‘Zicht op Werk’
5. ‘Informatie Gestuurd Optreden (IGO) aan de Grens’
6. Terugblik: Conferentie Waardengedreven Dialogen – Algoritmen in het openbaar bestuur