“Als je het hebt over zorgtechnologie is de Aanpak Begeleidingsethiek echt wel een manier om draagvlak te creëren,” vertelt Evelien Lammers, docente bij Landstede Groep. Op 11 april 2024 was zij co-moderator tijdens een sessie van Landstede MBO met de Aanpak Begeleidingsethiek (ABE) over de inzet van de Immersive Room binnen het mbo onderwijs. Het verslag van de sessie kun je teruglezen via deze link. In dit interview vertelt Evelien meer over de immersive room en de meerwaarde van de ABE.
Binnen Landstede MBO wordt er door alle zorg- en welzijnsopleidingen gebruik gemaakt van een Innovatief Trainingscentrum waar onder andere simulatieonderwijs op verschillende manieren wordt vormgegeven en gestimuleerd. “Het trainingscentrum is opgebouwd toen ze in de zorg veel meer technologie wilden gaan toepassen. In het lokaal hadden we allemaal nieuwe snufjes. Binnen het onderwijs is het hartstikke leuk om op die manier het vak te kunnen oefenen. Maar door corona kwam het allemaal op zijn gat te liggen en de technologie verouderde na zoveel jaar. Toen ontstond het idee om van het lokaal een Immersive Room te maken en dat te gebruiken als nieuwe leertechnologie. We hebben nu ook VR-brillen en de HoloLens; allemaal verschillende leertechnologie die we verder tot ontwikkeling brengen.”
De Immersive Room is een lokaal waar op drie van de vier wanden, van het plafond tot de vloer, beeld geprojecteerd kan worden om de toekomstige werkomgeving van de studenten zo realistisch mogelijk te simuleren. “Zodra de studenten de immersive room binnenstappen gaan ze ‘aan’,” merkt Evelien op. “Als je daar lesgeeft of als ze daar bezig zijn, gaan ze meteen samenwerken en wordt er meteen overlegd. Dat is iets wat je in de klas niet altijd ziet.”
In de onderzoekswerkplaats Room for Care, onderdeel van het trainingscentrum, zijn docenten en ICT’ers samen met een game designer aan de slag met het maken van content voor de immersive room. “We onderzoeken wat ervoor nodig is om de immersive room in te zetten in het curriculum. Zodat het duurzaam is verankert in het onderwijs.”
Voor elke opleiding binnen het mbo bestaat een kwalificatie dossier waarin alle eisen staan waar een opleiding aan moet voldoen, maar de manier waarop aan die eisen wordt voldaan mag een onderwijsinstelling zelf vormgeven. Eén eis is dat de student kennis moet hebben om zorg-technologische hulpmiddelen te implementeren in de zorg en/of toe te passen. “Ze moeten een tool hebben, een manier om daar draagvlak voor te creëren. Daarom vind ik dat de Aanpak Begeleidingsethiek heel goed zou zijn om aan onze studenten te leren. Ik ben met Hannah Boute, adviseur bij ECP | Platform voor de InformatieSamenleving, bezig met een lespakket voor het mbo, dus dat staat in de grondverf. Ik wil dat graag uitbreiden en in het trainingscentrum die les gaan ontwikkelen. Als we zoiets in gemeenschap ontwikkelen, kan het ook verder verspreid worden.”
Bij zorgopleidingen wordt in verschillende lesmethodes aandacht besteed aan ethiek, bijvoorbeeld door het houden van moreel beraad. “Ook maken zij gebruik van ethiek om een dilemma te bespreken en in heel veel casussen zit iets van een ethisch dilemma ‘wat is goede zorg überhaupt?’,” vertelt Evelien, “Voor het maken van ethische afwegingen is de Aanpak Begeleidingsethiek heel geschikt.”
Het is belangrijk dat studenten handvatten krijgen om niet alleen puur ethische kwesties te benaderen, maar ook ethische kwesties met betrekking tot invoering van nieuwe technologieën in de zorg. “De Aanpak Begeleidingsethiek gaat heel gericht over het inzetten van een techniek, dat ligt altijd aan een casus ten grondslag. Daarnaast is het fijne van de Aanpak Begeleidingsethiek dat je tijdens een sessie toewerkt naar het bedenken van handelingsopties. Dat is heel concreet. Welke handelingsopties kan je bedenken en welke kies je om uit te voeren?”
De sessie werd door docenten, ICT’ers, teamleiders en verpleegkundigen bijgewoond. “De projectleider van MBO Digitaal was er ook bij, want die vond het sowieso interessant om de Aanpak Begeleidingsethiek in actie te zien.” Het voordeel van een brede groep deelnemers is dat er veel verschillende ideeën naar boven komen. “Een teamleider zei, ‘we moeten zorgen dat die kamer ‘embedded’ is in het onderhoud,’ Zij heeft nu al, naar aanleiding van de sessie, een plan gemaakt. De ideeën verspreidden zich als een soort van olievlek; steeds meer mensen willen zich daaraan committeren en hun bijdrage leveren.”
“Na de vakantie gaan wij verder met het ontwikkelen van de immersive room aan de hand van een enquête. Het zou leuk zijn als we nog een keer een ABE sessie doen mét de studenten erbij.”
