“Als je het hebt over zorgtechnologie is de Aanpak Begeleidingsethiek echt wel een manier om draagvlak te creëren,” vertelt Evelien Lammers, docente bij Landstede Groep. Op 11 april 2024 was zij co-moderator tijdens de sessie van Landstede MBO met de Aanpak Begeleidingsethiek (ABE) over de inzet van de Immersive Room binnen het mbo-onderwijs.

Voelt als echt

De Immersive Room is een interactieve ruimte waarin er op verschillende manieren getraind en geoefend kan worden door studenten. Het is een lokaal waar op drie van de vier wanden, van het plafond tot de vloer, beeld geprojecteerd kan worden om de toekomstige werkomgeving van de studenten zo realistisch mogelijk te simuleren. De ruimte voelt als echt zonder dat de studenten de druk van een echte zorgomgeving hebben. “Zodra de studenten de Immersive Room binnenstappen gaan ze ‘aan’,” merkt Evelien op. “Ze gaan meteen samenwerken en met elkaar overleggen. Dat is iets wat je in de gewone klas niet altijd ziet.”

Eigen content

Binnen Landstede MBO wordt er door alle zorg- en welzijnsopleidingen gebruikgemaakt van een Innovatief Trainingscentrum waar onder andere simulatieonderwijs op verschillende manieren wordt vormgegeven en gestimuleerd. “Het trainingscentrum is gebouwd omdat er in de zorg steeds meer technologie wordt toegepast. In het lokaal hadden we allemaal nieuwe snufjes. Het is hartstikke leuk voor studenten om op die manier het vak te kunnen oefenen. Maar door corona kwam het stil te liggen en omdat technologie snel verouderd moest er daarna iets anders komen. Toen ontstond het idee om van het lokaal een Immersive Room te maken als nieuwe leeromgeving. Compleet met VR-brillen en een HoloLens waarmee we verschillende leertechnologieën ontwikkelen. De content voor de Immersive Room wordt door onze docenten zelf gemaakt, samen met ICT’ers en een gamedesigner.” In het kader van het project MBO digitaal wordt gekeken wat docenten aan middelen en vaardigheden nodig hebben om te werken met en in de Immersive Room. “We onderzoeken wat ervoor nodig is om de Immersive Room in te zetten in het curriculum als middel om onderwijs vorm te geven. Zodat het duurzaam is verankerd in het onderwijs.”

ABE in het lespakket

Voor elke opleiding binnen het mbo bestaat een kwalificatiedossier met eisen waaraan een opleiding moet voldoen. Maar de manier waarop aan die eisen wordt voldaan mag een onderwijsinstelling zelf vormgeven. Eén eis is dat de student zorgtechnologische hulpmiddelen in de zorg kan implementeren en toepassen. “Vaak moeten ze daar eerst draagvlak voor creëren in de betreffende zorgorganisatie. Het zou mooi zijn als onze studenten daartoe de Aanpak Begeleidingsethiek kunnen inzetten. Ik ben met Hannah Boute, adviseur bij ECP | Platform voor de InformatieSamenleving, bezig met een lespakket voor het mbo, dus dat staat in de grondverf. Ik wil graag in het trainingscentrum die les gaan ontwikkelen. Als we zoiets in gemeenschap ontwikkelen, kan het ook verder verspreid worden onder de opleidingen.”

Techniek vraagt om ethiek

Ethiek is sowieso iets wat in verschillende lesmethodes van de zorgopleidingen is opgenomen. “Ethiek is vaak het uitgangspunt om een dilemma te bespreken en in heel veel casussen zit wel iets van een ethisch dilemma: ‘wat is goede zorg überhaupt?’,” vervolgt Evelien. “Voor het maken van ethische afwegingen is de Aanpak Begeleidingsethiek heel geschikt.” Maar ethiek gaat tegenwoordig verder dan zo’n klassieke wat-vraag. De introductie van nieuwe technologieën brengt nieuwe ethische vragen met zich mee. “De Aanpak Begeleidingsethiek gaat heel gericht over het inzetten van een techniek, dat ligt altijd aan een casus ten grondslag. Daarnaast is het fijne van de Aanpak Begeleidingsethiek dat je tijdens een sessie toewerkt naar het bedenken van handelingsopties. Dat is heel concreet. Welke handelingsopties kun je bedenken en welke kies je om uit te voeren?”

Olievlekwerking

De sessie werd bijgewoond door docenten, ICT’ers, teamleiders en verpleegkundigen. Evelien: “De projectleider van MBO Digitaal was er ook bij, want die vond het sowieso interessant om de Aanpak Begeleidingsethiek in actie te zien.” Het voordeel van een brede groep deelnemers is dat er veel verschillende ideeën naar boven komen. “Een van de teamleiders zei, ‘we moeten zorgen dat die kamer embedded is in het onderhoud.’ Zij heeft daarvoor naar aanleiding van de sessie meteen een plan gemaakt. De ideeën verspreidden zich als een soort van olievlek; steeds meer mensen willen zich committeren en hun bijdrage leveren. We gaan ook een enquête uitzetten om nog meer richting te krijgen bij het doorontwikkelen van de Immersive Room. En het zou leuk zijn als we nog een keer een ABE-sessie doen mét de studenten erbij.”

Het verslag van de sessie kun je teruglezen via deze link.